Tâm lý con người luôn là một chủ đề đầy hấp dẫn và phức tạp, với nhiều điều kỳ lạ mà đôi khi chúng ta khó lòng lý giải được. Mỗi hành động, quyết định hay cảm xúc của chúng ta đều có những nguyên lý tâm lý sâu xa ảnh hưởng đằng sau.
Nếu quan tâm đến lĩnh vực tâm lý, bạn có thể nhờ sự tư vấn tâm lý online từ các chuyên gia trên ứng dụng Askany nhé.
Người có IQ cao thường ít bạn bè
Trong thời kỳ nguyên thủy, việc săn bắn và hái lượm là công việc đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa các cá nhân trong bộ tộc, và tình bạn đóng vai trò sống còn đối với sự sinh tồn. Tuy nhiên, trong xã hội hiện đại ngày nay, dù con người vẫn kết bạn, nhưng động cơ không chỉ dừng lại ở những lợi ích sinh tồn mà còn liên quan đến những yếu tố tinh thần sâu sắc hơn.
Một nghiên cứu của Hiệp hội Tâm lý học Anh vào năm 2016 chỉ ra rằng những người có chỉ số IQ cao thường không có nhiều bạn bè. Nguyên nhân là họ dành phần lớn thời gian để giải quyết những vấn đề phức tạp và xem giao tiếp xã hội là một sự "lãng phí" thời gian.
Tuy nhiên, nghiên cứu này cũng nhấn mạnh rằng ít bạn không đồng nghĩa với sự thông minh hay một điều tích cực. Trái lại, tình bạn mang lại nhiều lợi ích cho cả tâm lý lẫn thể chất của con người. Vì vậy, đôi khi, việc dành thời gian để thoát khỏi máy tính hay sách vở, giao lưu và kết nối với những người bạn thú vị có thể mang lại những giá trị lớn lao cho cuộc sống của mỗi chúng ta.
Nhận thức về màu sắc thay đổi khi bị trầm cảm
Câu nói "cuộc sống của người trầm cảm mất đi màu sắc" không chỉ đơn thuần là một hình ảnh ẩn dụ, mà thực sự phản ánh một hiện tượng đã được nghiên cứu trong y học.
Một nghiên cứu về màu sắc được thực hiện tại Anh vào năm 2010 cho thấy, khi rơi vào trạng thái trầm cảm, võng mạc của con người trở nên kém nhạy cảm với các màu sắc có độ tương phản cao. Điều này đồng nghĩa với việc khả năng phân biệt màu sắc bị suy giảm. Bên cạnh đó, môi trường xung quanh có màu xám cũng có thể làm tăng cảm giác u sầu, dễ dẫn đến trầm cảm. Màu xám, vốn được coi là màu trung tính, không chứa đựng cảm xúc mạnh mẽ, nhưng lại có thể phản ánh và khuếch đại cảm giác cô đơn, tẻ nhạt trong tâm trí người bệnh.
Đừng tiết lộ kế hoạch tương lai
Khi bạn quyết định bắt đầu một thói quen mới, như không ăn sau 18h, chạy bộ vào buổi sáng hay học một ngôn ngữ mới, đừng vội chia sẻ với người khác. Nếu không, có thể bạn sẽ không thực hiện được gì cả.
Giáo sư tâm lý học Peter M. Gollwitzer từ Đại học New York, Mỹ, đã chứng minh mối liên hệ này trong một nghiên cứu. Ông cho rằng khi bạn nói ra kế hoạch của mình, não bộ sẽ tự coi đó như một mục tiêu đã hoàn thành, khiến bạn cảm thấy đã đạt được một phần của mục tiêu, và từ đó rất khó để tiếp tục nỗ lực thực hiện.
Biết nhiều ngoại ngữ thì sẽ dễ quyết định hơn
Để đưa ra quyết định sáng suốt, bạn không cần phải quá lo lắng. Thay vào đó, hãy thử suy nghĩ bằng ngôn ngữ thứ hai.
Năm 2012, nhà tâm lý học Boaz Keysar từ Đại học Chicago đã thực hiện một nghiên cứu với 300 người Mỹ và Hàn Quốc. Kết quả cho thấy, khi đối mặt với những quyết định quan trọng, suy nghĩ bằng ngôn ngữ thứ hai giúp giảm bớt những thành kiến cá nhân và khiến cách tiếp cận vấn đề trở nên khách quan và cân bằng hơn.
Người trẻ bị trầm cảm thường xuyên hơn
Một cuộc khảo sát trực tuyến kéo dài 6 năm, với sự tham gia của hơn 2.000 người từ 18 tuổi trở lên, được thực hiện bởi Hiệp hội Tâm lý Mỹ vào năm 2013. Kết quả cho thấy, nhóm người không hạnh phúc nhất là những người dưới 30 tuổi.
"Nhiều người trẻ có xu hướng căng thẳng hơn so với người lớn tuổi. Một phần là vì họ sẵn sàng thừa nhận cảm xúc của mình, phần khác là do họ cảm thấy mất phương hướng, không biết tương lai sẽ ra sao," một phần của nghiên cứu đã chỉ ra.
Mệt mỏi có thể thúc đẩy sự sáng tạo
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Khoa học Mỹ vào năm 2013 cho rằng: "Nếu bạn đang cố gắng tạo ra công việc sáng tạo, bạn sẽ gặp may mắn khi mệt mỏi."
Dù có vẻ khó tin, lý do thực sự đằng sau điều này là: Khi mệt mỏi, não bộ ít có xu hướng từ chối những ý tưởng tưởng chừng như điên rồ – những ý tưởng mà bạn thường bỏ qua khi còn tỉnh táo. Chính vì vậy, những ý tưởng sáng tạo tuyệt vời thường xuất hiện sau một ngày dài làm việc, chẳng hạn như trong lúc tắm.
Một ý tưởng điên rồ đôi khi lại là sự khởi đầu của một dự án lớn. Nếu bạn là người thích sáng tạo, quá trình này có thể bắt đầu vào buổi tối. Và nếu bạn là người thức khuya, cảm hứng sáng tạo có thể đến vào sáng sớm.
Hơn 80% mọi cuộc trò chuyện đều là chuyện phiếm
Tiến sĩ Nicholas Emler, nhà tâm lý học người Anh, đã thực hiện một nghiên cứu tâm lý với 300 người và đưa ra kết luận rằng: "80% cuộc trò chuyện của chúng ta chỉ là những cuộc trò chuyện phiếm, chủ yếu xoay quanh thông tin về bạn bè và đồng nghiệp."
Mặc dù vậy, chuyện phiếm không hẳn là điều xấu. Đây thực chất là một hình thức giao tiếp quan trọng giúp con người duy trì mối liên kết xã hội. Thực tế, sở thích trò chuyện phiếm không phụ thuộc vào giới tính, vì cả nam giới lẫn nữ giới đều có xu hướng giao tiếp và chia sẻ thông tin như nhau.
Tiền có thể mua được hạnh phúc
Trong cuốn sách Tiền bạc hạnh phúc: Khoa học của việc chi tiêu thông minh hơn, tác giả Elizabeth Dunn và Michael Norton đã dựa trên nhiều năm nghiên cứu để chỉ ra rằng tiền có thể mua được hạnh phúc. Tuy nhiên, điều quan trọng là số tiền đó không nên chi tiêu cho chính mình, mà nên dùng để làm quà cho người thân, bạn bè hoặc đóng góp cho các tổ chức từ thiện.
Giáo sư Michael Norton, chuyên gia marketing tại Trường Kinh doanh Harvard, cho biết: “Việc tặng tiền cho người khác thực sự mang lại niềm hạnh phúc lớn hơn. Một lý do chính là nó tạo ra những kết nối xã hội.” Bằng cách chia sẻ với người khác, bạn không chỉ giúp đỡ mà còn tạo dựng những mối quan hệ gắn bó, và chính những kết nối này mới là yếu tố thực sự mang lại hạnh phúc.
Thiết lập lòng tin chỉ cần 20 giây
Để xây dựng lòng tin, một trong những cách hiệu quả là ôm một người trong khoảng 20 giây, tất nhiên là với sự đồng ý của họ.
Khi chúng ta ôm ai đó, cơ thể sẽ giải phóng oxytocin – hormone liên quan đến cảm giác an toàn và gắn kết. Oxytocin có khả năng xoa dịu tâm lý, giúp chúng ta cảm thấy bình tĩnh và thư giãn hơn, từ đó tăng cường mối quan hệ và sự tin tưởng giữa hai người.
80% suy nghĩ trong đầu là tiêu cực
Năm 2005, Quỹ Khoa học Quốc gia Mỹ đã công bố một nghiên cứu thú vị về số lượng suy nghĩ của con người mỗi ngày. Theo nghiên cứu, mỗi người trung bình có từ 12.000 đến 60.000 suy nghĩ trong một ngày, trong đó khoảng 80% là tiêu cực và 95% là những suy nghĩ lặp lại giống hệt ngày hôm trước.
Điều đáng chú ý là cơ thể con người có thể phản ứng trực tiếp với những suy nghĩ, cảm xúc và hành động của chúng ta. Khi chúng ta cảm thấy tội lỗi, xấu hổ hoặc căng thẳng, cơ thể sẽ gửi tín hiệu cảnh báo rằng có điều gì đó không ổn. Ví dụ, huyết áp cao hay loét dạ dày có thể là những hệ quả của những trải nghiệm căng thẳng kéo dài.